Beethovens ‘Koorsymfonie’ kwam voor het eerst naar Berlijn in 1826, twee jaar na de première in Wenen. De concertgangers van de stad omarmden het werk, net zoals de oprichters van het Berliner Philharmoniker dat zo’n 60 jaar later deden. De symfonie werd al snel een gouden standaard voor het orkest, een test van zijn artistieke vaardigheden en het vermogen van zijn chef-dirigenten om de verheffende menselijke zoektocht naar wederzijdse vriendschap in het werk uit te drukken. Onder leiding van Simon Rattle levert het Berlijnse gezelschap een interpretatie waarin de expressieve nuances en de emotionele labiliteit van de compositie centraal staan. Het klinkt alsof ze direct verbonden zijn met Beethovens immense verbeeldingswereld. Rattles interpretatie is tegelijk samenhangend en wispelturig. Hij heeft een stevige grip op de structuur van de symfonie, maar ook een goed gevoel voor de complexiteit en tempowisselingen ervan. Beethovens meesterwerk barst in het eerste deel uit als een vulkaan, en springt over de barricades in de koorfinale van het werk. De onweerstaanbare energie van die finale wordt voortgedreven door de huiveringwekkende fanfares van het orkest en de opzwepende onthulling van het thema ‘Ode an die Freude’. Het Rundfunkchor Berlin stuwt dit deel tot koortsachtige hoogten. De Russische bas Dimitry Ivashchenko blinkt uit in het karaktervolle kwartet van solisten. Hij onderstreept de vernieuwende toevoeging van stemmen met een jazzy openingsrecitatief. Hij zwelgt hoorbaar in de verleidelijke, bedwelmende schoonheid van vreugde. Wanneer thema’s uit de eerste drie delen terugkomen in het laatste deel, presenteert Rattle ze als deelnemers aan een rituele processie die onvermijdelijk leidt tot Beethovens laatste, extatische verkondiging van de helende en verbindende kracht van vreugde. Zijn versie heeft een urgent momentum, maar wordt nooit ongenadig. Er is altijd tijd om de balans op te maken, om het ‘Adagio’ te laten bloeien bijvoorbeeld, of om het speelse contrapunt van het tweede deel vorm te geven. Er zijn ook gewaagde momenten, zoals wanneer het koor ‘Brüder’ uitlicht bij de terugkeer van ‘Ihr stürzt nieder, Millionen?’. Naast de interpretatie zit de grootsheid van deze opname ook in de bijna bovenmenselijke kwaliteiten van het spel van het Berlijnse orkest. Zo’n 100 solisten spelen met overgave als één geheel, dat naar elkaar luistert en op elkaar reageert met vurige intensiteit, bijzondere nauwkeurigheid en een oprechte empathie voor Beethovens hymne voor universeel broederschap. Luister naar de bonustrack voor Simon Rattles fascinerende persoonlijke inzichten over het dirigeren van Beethovens Symfonie nr. 9. “Het is alsof je plotseling een groter landschap kunt zien”, vertelt hij. “Het vraagt zoveel van je.”