Keanes vijfde studioalbum Cause and Effect is gebaseerd op twee cruciale levensgebeurtenissen: een echtscheiding en een avond doorzakken die leidde tot een auto-ongeluk en een arrestatie voor rijden onder invloed. Beide overkwamen Keane-songwriter en -toetsenist Tim Rice-Oxley. Zoals gebruikelijk is bij Keane zijn deze intieme en pijnlijke herinneringen (en hun resulterende lessen) voedingsbodem voor iets triomfantelijks, voor een nieuw hoofdstuk. Maar, zoals hij aangeeft, het is een stuk makkelijker om zulke persoonlijke en kwetsbare momenten in de openbaarheid te gooien als een van de beste Britpopzangers, Tom Chaplin, invulling geeft aan je woorden. “Ik zou niemand anders deze voor mij zo belangrijke informatie en nummers toevertrouwen”, vertelt Rice-Oxley aan Apple Music. “Voor mij is het een genot om te horen hoe hij het rauwe materiaal omtovert tot iets hemels.” Nummer voor nummer bespreekt Rice-Oxley voor Apple Music het nieuwe album. You’re Not Home “Dit gaat over het gevoel dat je krijgt als je in een leeg huis bent dat ooit als een thuis voelde, en hoe angstaanjagend dat kan zijn. We wilden er echt een bepaalde sfeer mee creëren. David Kosten, die het album heeft geproduceerd, maakte verwijzingen naar Björk en Peter Gabriel. Het begint met sfeervolle stukken die haast plotseling verschijnen, zoals twee sterren die op elkaar botsen. Dat geeft een interessant contrast. Er is een flinke opbouw en dan een gigantische uitstorting van emoties. Als je eenmaal op het einde van het nummer zit heb je een emotionele achtbaanrit achter de rug, en dat is dan nog maar het eerste nummer. We wilden mensen direct meesleuren in het drama van het album.” Love Too Much “Dit is een van de meest door pop geïnspireerde nummers op het album. Ik luisterde veel naar Taylor Swift, Dua Lipa en Ariana Grande en dacht na over de groove, maar ook het ritme van dit nummer. Ik heb het vroeg in de ochtend geschreven en vond het behoorlijk catchy. Ik wilde wel dat er betekenis in kwam, niet dat het een wegwerpnummer werd. Ik probeerde op te schrijven hoe ontzettend intens een romance kan zijn. Soms wordt het zó intens dat de romance zichzelf vernietigt. Zoals alle nummers op dit album is het een inkijkje in een van de aspecten van de reis die ik heb afgelegd in de afgelopen zeven jaar sinds mijn huwelijk instortte. Ik denk dat het iets is wat veel mensen herkennen. Wanneer je dingen zo intens beleeft, blijf je als het voorbij is verdwaasd en verloren achter. De waarheid is dat iedere ervaring je leven zodanig verrijkt dat je nooit verliest. Het is belangrijk om die gedachte soms in je achterhoofd te houden.” The Way I Feel “Dit is een van onze favorieten. Ik wilde een licht schijnen op de psychologie achter een leven dat opeens een andere wending aanneemt. Het gevoel van: ik wil normaal zijn. Ik wil hetzelfde zijn als iedereen en ik wil weten waarom ik me zo voel over de liefde, over mezelf of over wat dan ook. De boodschap van het nummer is heel sympathiek en probeert te zeggen dat iedereen wel wat heeft. Hoe jij je voelt is hoe jij je voelt. En dat mag. Ik denk dat het heel belangrijk is voor mensen om dat te horen en om dat over onszelf en anderen te begrijpen.” Put the Radio On “We hebben veel tijd besteed aan het uitdenken van het verloop van het album. Het is niet chronologisch, maar eerder haast psychologisch. Voor mij is ‘Put the Radio On’, ‘Strange Room’, en ‘Stupid Things’ een drieluik met korte verhalen over mij en mijn relatie. ‘Put the Radio On’ voelt met die hypnotische, cyclische groove bijna als een jam. In de eerste drie minuten van het nummer zit maar één akkoord, dat is het tegenovergestelde van een melodische benadering. Het gaat in feite over ongeoorloofde seks, alsof je strijdend afglijdt in een diepe gracht, waarvan je weet dat het geen goed idee is, maar je jezelf niet kunt stoppen. Het gaat over de schoonheid en duisternis daarvan. Het tweede deel is romantischer: lekker zwelgen in de geest van die momenten in het leven.” Strange Room “Een heel romantisch nummer. Ik had een ontzettend leuke groep vrienden in het Engelse Sussex waar ik woonde. We verzamelden ons in mijn appartement en zongen samen. Zij vormden een ontzettend belangrijk vangnet voor me nadat ik weer alleen was. Op een dag vertrok de lokale kroegbaas en op zijn afscheidsfeestje dronk ik echt veel te veel. Ik maakte de domme beslissing om in mijn auto te stappen, en ik belandde in een sloot aan het einde van de straat. Ik werd gearresteerd en zat een paar uur opgesloten in een cel. Ik dacht echt van: 'Allemachtig, hoe heb ik dit laten gebeuren? Wat ben ik aan het doen? Dit is helemaal niet hoe ik ben'. Het is een zachte en sympathieke manier om uiting te geven aan hoe iemand tot zulke slechte beslissingen kan komen. Het is echt een cruciaal nummer op het album, niet in de laatste plaats omdat het het nummer was waar Tom zich echt op stortte.” Stupid Things “’Stupid Things’ is een behoorlijk ongebruikelijk nummer voor Keane omdat het echt een verhaal vertelt. Het relateert gedeeltelijk aan mijn eigen ervaringen nadat ik net was ontspoord. Ik vond een mooi idee om een alledaags karakter te bedenken. Hij werkt in Londen en ik beeld me in dat hij na het werk nog een onschuldig drankje gaat drinken. Dat wordt dan meer dan een drankje. Vervolgens ontmoet hij iemand en loopt het uit de hand. Voordat je het weet ben je van verstandig, eerlijk persoon die compleet de controle over het leven heeft veranderd in iemand die een totale chaos voor zichzelf veroorzaakt. Het is zo makkelijk om die omslag te maken. Mensen doen het constant. We graven valkuilen voor onszelf waar je moeilijk uit kan komen. Het refrein is als een lijst met fouten, maar het couplet probeert duidelijk te maken hoe makkelijk je die kan maken. Alleen maar omdat je opeens geld verdient, ben je niet opeens een ander of beter persoon. Je bent gewoon je oude zelf, even kwetsbaar als iedereen.” Phases “Dit is een nieuwe sectie van het album. We hebben al die gebeurtenissen en ellende gehad en dan voelt ‘Phases’ als een introductie van iets nieuws. Iets als: ‘Al die menselijke ervaring. Het is oké als het leven niet gaat zoals je het op je 22ste gepland had.’ Ook al vind ik dat zelfs nu nog moeilijk om te accepteren. Je denkt dat je een plan voor je leven hebt gemaakt, maar de werkelijkheid is dat het allemaal maar zelden zo verloopt. Het is prima om te zeggen: 'Oké, dat was dat. De ene deur is dicht en een andere gaat open.’ Het is een hoopvol nummer, een beetje zoals ik me voel. Het is alsof ik mezelf bijeen raap en ik hoop dat ik daarmee anderen kan inspireren.” I’m Not Leaving “Een lovesong voor mijn dochters. Ik wil gewoon zeggen dat ik altijd voor ze klaarsta. Ik stelde me ze als tieners voor die de hardere kant van het leven ontdekken. Liefdesverdriet en teveel drinken bijvoorbeeld. Misschien beginnen ze met het maken van fouten die ertoe doen, en ervaren ze de zware kant van het leven. Het is gewoon een manier om te zeggen: 'Pa is er altijd, wat er ook gebeurt.'” Thread “Ik probeerde te omschrijven hoe subtiel de balans in een huwelijk kan zijn. Ik dacht absoluut dat ik voor altijd bij mijn vrouw zou zijn. Ik probeerde te zeggen: 'Ik vind mezelf terug op een plek waar het voelde alsof alles aan een zijde draadje hing, alles was zo subtiel in balans.' Het gaat over hoe dierbaar deze dingen zijn en hoe makkelijk ze je kunnen ontglippen.” Chase the Night Away “Dit nummer is een stuk positiever. Het gaat over de toekomst. Het gaat over nieuwe liefde en hoe moeilijk het is om weer bij het begin te beginnen, zeker als je wat ouder bent. Het is niet zoals op je 21ste, toen de ene relatie gewoon volgde op de andere. Je zoekt de juiste persoon en plant je toekomst dan nog. Als je in de veertig bent en je moet weer beginnen is het anders, complexer. Er is nog steeds schoonheid en er zijn nog steeds mogelijkheden. Ik schreef die nummers voor iemand die ik had ontmoet en probeerde te zeggen: 'Er is hoop. Bedankt dat je me het licht, maar ook de schaduw liet zien.’” I Need Your Love “Deze is geschreven in een tijd van wanhoop. Het is een nogal Lennon-Springsteen-achtige lovesong. Ik denk dat je de pijn van de wanhoop in de tekst voelt, het is bijna vernederend. Het is bijna als het idee van: 'Ik doe alles om het goed te maken. Ik verneder mezelf om jou gelukkig te maken.' En dat is geen gezonde instelling. Het album eindigt met die genuanceerde kijk op relaties. Het hele album is een breakup-album. We wilden niet dat het een makkelijke uitkomst had. Ik vind het mooi dat we op het einde allemaal samen zingen. Het klinkt als een lofzang, als een mantra van die behoefte aan liefde. Het heeft voor ons veel betekenis, en hopelijk ook voor de mensen die er naar luisteren.”